OPOJA

Shkenca është një nga arritjet më të mëdha intelektuale të njerëzimit. Por nga disa, ajo shihet si konflikt me fenë.

Si duhet besimtarët ta shohin shkencën?

Cila është marrëdhënia midis fesë dhe shkencës?

A i shpjegon shkenca të gjitha?

Këtyre pyetjeve u përgjigjet Dr Shabir Ally, Presidenti i Informacionit dhe Davetit islam në Qendrën Ndërkombëtare në Toronto, Kanada.

Pyetje: Cila është marrëdhënia midis shkencës dhe fesë? Në të kaluarën disa shkencëtarë kanë thënë se kjo marrëdhënie është një konfliktit, se feja e kundërshton shkencën, dhe se nuk kanë asnjë marrëdhënie me njëra-tjetrën.

Dr Shabir: Kjo ide që shpreh një konflikt midis fesë dhe shkencës në fakt është duke shkuar shumë larg . Në shoqëritë e lashta, njerëzit bënin një dallim të fortë midis fesë dhe shkencës, sepse të menduarit ishte i integruar.

Pastaj me kalimin e kohës, të gjitha fushat e dijes u bënë shumë të specializuara, duke ndjekur metodat e tyre dhe duke u thelluar në fushat e tyre përkatëse të studimit. Dhe kështu shkenca është shfaqur si një fushë e veçantë e hetimit me rregullat e veta të brendshme.

Kjo e ka bërë shkencën të largohet nga të menduarit fetar. Në të menduarit shkencor ne nuk pretendojmë gjëra si "fakte". Ne bëjmë disa vëzhgime, ne formojmë hipoteza, dhe i kemi testuar ato hipoteza duke kryer eksperimente në mjedise të kontrolluara.

Në anën tjetër, besimet fetare kanë tendencë për të pohuar faktet, dhe zakonisht pa llojin e provave fizike ne kërkojmë nga shkenca. Fakti fetar mund të mbahet i bazuar në një ndjenjë të caktuar apo instikt ose frymëzim.

Q: Pra, çfarë do të thotë fakti, sepse shumë njerëz flasin për fenë dhe shkencën, në të njëjtat terme?

Dr Shabir: Fakti që ekzistojnë shkencat si historia apo arkeologjia , ne u referohemi atyre si fakte ekzistenciale. Për një besimtar, pohimet e besimit janë njëlloj faktike siç janë zbulimet në fushat e tjera shkencore.

Pra, kur një besimtar thotë për shembull, se ka vetëm një Perëndi, ai posedon një fakt, pa kërkuar llojet e provave shkencore.

Pra, kjo është një fushë krejtësisht e ndryshme e hetimit. Ajo është e bazuar në spiritualitet, në një marrëdhënie me Zotin.

Pyetje: Pra, shkenca nuk mund t'i përgjigjet pyetjeve, për shembull se pse jemi ne këtu? Cili është qëllimi i jetës? Këto pyetje kërkohen tek feja?

Dr Shabir: Po. Pyetjet si qëllimi i ekzistencës sonë, ekzistenca jonë e ardhshme jashtë kësaj bote fizike, madje edhe qëllimi për të cilin ne jemi krijuar, janë pyetje në të cilat shkenca nuk mund të bëjë deklarata . Shkenca vetëm mund të përshkruajë se çfarë është një gjë, dhe se si gjërat funksionojnë.

Pyetje: Por shkenca mund të na ndihmojë për të bërë gjykime të caktuara?

Dr Shabir: Kjo mund të na ndihmojë të kuptojmë pasojat e disa prej veprimeve tona aq sa këto pasoja ndikojnë në rezultatet fizike. Por shkenca nuk mund të na tregoj diçka në lidhje me pasojat e mbinatyrshme apo pasojat e një natyre metafizike.

Për shembull, nëse veprimet tona në këtë botë mund të kenë pasoja në jetën jashtë sferës sonë fizike, pra në jetën e përtejme, shkenca nuk mund të sundojë në këto gjëra.

Një person fetar duke besuar në Perëndinë, duke besuar në ekzistencën e shpirtit njerëzor, duke besuar në jetën pas vdekjes, ende ka nevojë për shkencën, sepse shkenca na jep kaq shumë përfitime. Ajo ofron avancimet teknologjike, pajisjet mjekësore, dhe shumë benefite tjera.

Pyetje: A mendoni se besimi në Zotin të jep një lloj kornize për të kuptuar më tepër shkencën?

 Dr Shabir: Po, feja inkurajon shkencën. Njerëzit mendojnë, "Oh, kjo është një epokë moderne ... ne duhet të largohemi nga feja dhe të kapemi pas shkencës." Megjithatë shkenca në vetvete nuk mund të na tregoj vlerat e jetës, ashtu si na i paraqesin vlerat fetare.

Pyetje: A mendoni se Islami është unik në marrëdhënien e vlerësimit të shkencës?

Dr Shabir: Në studimin tim të feve të botës, kam ndjenjën se Islami ka këtë marrëdhënie të veçantë me shkencën, ndërsa shumë fe të tjera janë rrënuar nga fakti se ato varen shumë nga shkrimet e lashta. Shkrimi Kur'anor është i tillë që nuk mund të mohohet nga shkenca.

Së dyti, shumica e shkrimeve të lashta të feve të tjera bëjnë deklarata të një natyre të guximshme duke përshkruar fenomenet fizike në mënyrë të gabuar. Ndonjëherë, doktrinat kyçe të besimeve në fetë e tjera janë bazuar në një supozim para-shkencor të kozmosit.

Por, gjuha Kur'anore është e tillë që një person modern mund të lexojë Kuranin dhe të shohë se ai në fakt i përshtatet shkencës moderne.

/mesazhi/